I БӨЛҮМ. АТКАРУУ ӨНДҮРҮШҮНҮН НЕГИЗГИ ЖОБОЛОРУ

1-глава. Негизги жоболор

1-берене. Ушул Мыйзамдын максаттары, жөнгө салуу предмети жана колдонуу чөйрөсү

1. Ушул Мыйзамдын максаты аткаруу документтерин реалдуу, толук жана өз убагында аткарууну камсыз кылуу болуп саналат.


2. Ушул Мыйзам аткаруу документтерин аткарууга байланыштуу келип чыгуучу коомдук мамилелерди жөнгө салат.


3. Ушул Мыйзам аткаруу өндүрүшүнүн укуктук, уюштуруучулук жана экономикалык негиздерин, аткаруу документтерин ыктыярдуу жана мажбурлап аткартуунун шартын жана тартибин аныктайт, ошондой эле сот аткаруучулардын укуктук статусун жана алардын ыйгарым укуктарын белгилейт.

2-берене Аткаруу өндүрүшүнүн милдеттери жана принциптери

1. Аткаруу өндүрүшүнүн милдети жеке жана юридикалык жактардын бузулган укуктарын, эркиндиктерин жана мыйзамдуу кызыкчылыктарын калыбына келтирүү болуп саналат.


2. Аткаруу өндүрүшү төмөнкү принциптерде жүзөгө ашырылат:

1) аткаруу документтерин аткаруунун мыйзамдуулугу жана милдеттүүлүгү;

2) аткаруу иш-аракеттерин өз убагында жасоо;

3) диспозитивдүүлүк;

4) аткаруу өндүрүшүнүн тараптарынын процесстик теңдиги;

5) сот аткаруучунун көз карандысыздыгы;

6) карызкордун — жеке жактын жана анын үй-бүлө мүчөлөрүнүн тиричилиги үчүн зарыл болгон мүлктүн минимумунун кол тийгистиги.

3-берене. Сот аткаруучулардын статусу жөнүндө жана аткаруу өндүрүшү тууралуу мыйзамдар

Сот аткаруучулардын статусу жөнүндө жана аткаруу өндүрүшү жана алардын ишинин укуктук негизи тууралуу мыйзамдар Кыргыз Республикасынын Конституциясына, ушул Мыйзамга жана Кыргыз Республикасынын башка ченемдик укуктук актыларына, ошондой эле Кыргыз Республикасы катышуучусу болуп саналган, мыйзамда белгиленген тартипте күчүнө кирген эл аралык келишимдерге негизделет.

II БӨЛҮМ. СОТ АТКАРУУЧУЛАРДЫН ИШИНИН НЕГИЗГИ ЖОБОЛОРУ

2-глава. Сот аткаруучунун ишин уюштуруу, тартиби жана укуктук статусу

4-берене. Сот аткаруучу

1. Мамлекеттик кызматта турган жана аткаруу документтерин мажбурлап аткартуу боюнча ага жүктөлгөн милдеттерди аткаруучу кызмат адамы сот аткаруучу болуп саналат.

Сот аткаруучу Кыргыз Республикасынын Конституциясына жана мыйзамына гана баш ийүү менен, үчүнчү жактардын эркине көз карандысыз, аткаруу документтерин аткарууну өз алдынча жүзөгө ашырат.

Сот аткаруучулар бирдиктүү статуска ээ болушат. Ушул Мыйзамда сот аткаруучулардын айрым категорияларына укуктук абалдын өзгөчөлүктөрү белгилениши мүмкүн.

2. Сот аткаруучу аткаруу боюнча коюучу мыйзамдуу талаптар бардык органдар, уюмдар, кызмат адамдары жана жарандар үчүн милдеттүү.


3. Сот аткаруучу өз ишин Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жүзөгө ашырууга, аткаруу документтерин реалдуу, толук, өз убагында жана натыйжалуу аткарылышына бардык чараларды көрүүгө жана өз ишинде жарандардын жана юридикалык жактардын укуктарынын жана мыйзамдуу кызыкчылыктарынын кысымга алынышына жол бербөөгө милдеттүү.


4. Сот аткаруучулар кызматтык милдеттерин аткарууда форма кийим кийишет, айырмалоо белгилери, эмблемасы болот, алардын үлгүлөрү ыйгарым укуктуу орган тарабынан бекитилет.


5. Сот аткаруучуларга атайын класстык чендер ыйгарылат, аларды ыйгаруунун жана алардан ажыратуунун тартиби Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында аныкталат.


6. Сот аткаруучуларга мамлекеттик кызмат жөнүндө мыйзамдарда белгиленген чектөөлөр, тыюу салуулар жана милдеттер жайылтылат.


7. Сот аткаруучуларга ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жетекчиси (мындан ары — Башкы сот аткаруучу) тарабынан бекитилүүчү бирдиктүү үлгүдөгү кызматтык ырастамалар берилет.


8. Сот аткаруучунун конкреттүү аткаруу өндүрүшү боюнча материалдары кол тийгис болуп саналат жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган учурлардан тышкары, сот аткаруучунун макулдугусуз ага эч кимдин жеткиликтүүлүк укугу жок.


9. Аткаруу өндүрүшүнүн материалдарына жеткиликтүүлүк алган адам кызматтык сырды сактоого милдеттүү.

5-берене. Сот аткаруучуларынын ишин уюштуруу

1. Сот аткаруучулар ыйгарым укуктуу мамлекеттик органда, анын аймактык бөлүмдөрүндө турушат.


2. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган жөнүндө жобо, анын түзүмү жана штаттык саны Кыргыз Республикасынын Судьялар кеңеши менен макулдашуу боюнча Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун төрагасы тарабынан бекитилет.

6-берене. Сот аткаруучунун кызмат ордуна талапкерге карата коюлуучу талаптар

1. Жыйырма бир жашка чыккан, жогорку юридикалык билими бар, соттуулугу жок, өзүнүн иштиктүү жана жеке сапаттары боюнча, ошондой эле ден соолугунун абалы боюнча ага жүктөлгөн милдеттерди аткарууга жөндөмдүү Кыргыз Республикасынын жараны сот аткаруучу боло алат.


2. Сот аткаруучулар кызматынын бөлүмүнүн жетекчиси улук сот аткаруучу болуп саналат. Сот аткаруучуларга коюлган талаптарга жооп берген жана сот аткаруучу болуп үч жылдан кем эмес иш стажы бар Кыргыз Республикасынын жараны улук сот аткаруучу боло алат.


3. Кызмат ордуна киришип жатканда сот аткаруучу салтанаттуу жагдайда төмөнкүдөй мазмунда ант берет:

«Мен, ………, сот аткаруучунун кызматына киришип жатып: өзүмдүн ыйгарым укуктарымды жүзөгө ашырууда Кыргыз Республикасынын Конституциясын, Кыргыз Республикасынын мыйзамдарын жана кесиптик сырды сактоого, өзүмдүн кесиптик милдеттеримди калыс, ак ниет жана кынтыксыз аткарууга, ишенимге жана сыйга татыктуу болууга, кесиптин кадыр-баркынын жогорулашына өбөлгө түзүүгө ант берем».

4. Сот аткаруучу кызмат ордуна антка кол койгон учурдан тартып киришет.

7-берене. Сот аткаруучуларын кызмат ордуна дайындоонун жана кызмат ордунан бошотуунун тартиби

1. Башкы сот аткаруучу Кыргыз Республикасынын Судьялар кеңешинин макулдугу менен Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун төрагасы тарабынан кызмат ордуна дайындалат жана кызмат ордунан бошотулат.


2. Башкы сот аткаруучунун конкурстук тандоонун жыйынтыктары боюнча Башкы сот аткаруучунун сунушу боюнча кызмат ордуна Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун төрагасы тарабынан дайындалуучу орун басарлары болот.


3. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын аймактык башкармалыктарынын жетекчилери (мындан ары — областтардын башкы сот аткаруучулары) кызмат ордуна конкурстун натыйжалары боюнча Башкы сот аткаруучу тарабынан дайындалат жана кызмат ордунан бошотулат.


4. Сот аткаруучулар мамлекеттик кызмат жөнүндө мыйзамдарга жана Кыргыз Республикасынын эмгек жөнүндө мыйзамдарына ылайык Башкы сот аткаруучу жана областтардын башкы сот аткаруучулары тарабынан кызмат ордуна дайындалат жана кызмат ордунан бошотулат.

8-берене. Сот аткаруучуларынын ишин уюштуруу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын ыйгарым укуктары

1. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган:

1) өзүнүн карамагында турган сот аткаруучуларынын кызматтарынын аймактык бөлүмдөрүнүн, бөлүмдөрүнүн ишин координациялоону жана контролдоону жүзөгө ашырат;

2) сот аткаруучулар кызматынын адистештирилген бөлүмдөрүн түзөт.

2. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган сот аткаруучуларынын ишин контролдоону жана координациялоону ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган жөнүндө жобого ылайык жүзөгө ашырат.

9-берене. Башкы сот аткаруучунун ыйгарым укуктары

1. Башкы сот аткаруучу:

1) ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын, анын аймактык бөлүмдөрүнүн, областтардын башкы сот аткаруучуларынын, улук сот аткаруучуларынын жана сот аткаруучуларынын иштерин жетектөөнү жүзөгө ашырат, алардын ишин уюштурат жана контролдойт, алардын отчетторун угат, сыйлоо жана тартиптик жаза чараларын колдонот;

2) Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган учурларда жана тартипте Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин, Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн жыйналыштарына, ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын компетенциясына кирген маселелер боюнча башка мамлекеттик жана башка органдардын, мекемелердин, уюмдардын иштерине катышат;

3) белгиленген компетенциясынын чектеринде ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын, анын аймактык бөлүмдөрүнүн, сот аткаруучуларынын ишин уюштуруу маселелери боюнча буйруктарды, көрсөтмөлөрдү жана тескемелерди чыгарат;

4) сот аткаруучуларынан аткаруу өндүрүшүнүн материалдарын, аткаруу документтерин аткаруунун жүрүшү жөнүндө документтерди жана башка маалыматтарды текшерүү үчүн талап кылат;

5) аткаруу өндүрүшү боюнча, аткаруу иш-аракеттеринин тигил же бул өндүрүшү жөнүндө кат жүзүндө көрсөтмө берет;

6) областтын башкы сот аткаруучусунун, улук сот аткаруучусунун же сот аткаруучусунун мыйзамсыз жана негизсиз чечимдерин, аракеттерин (аракетсиздигин) жокко чыгарат жана жаңыларын чыгарат;

7) аткаруу өндүрүшүнүн жүрүшүндө мыйзамды бузууларга жол берилген учурда областтын башкы сот аткаруучусун, улук сот аткаруучусун же сот аткаруучусун аткаруу иш-аракеттерин андан ары жүргүзүүдөн четтетет;

8) аткаруу өндүрүшүнө катышат жана зарыл болгон учурда айрым аткаруу иш-аракеттерин же аткаруу документин толук көлөмдө аткарууну жеке жүргүзөт, бул үчүн Башкы сот аткаруучу өз өндүрүшүнө Кыргыз Республикасынын аймагында аткарылууга жаткан кандай болбосун аткаруу документтерин аткарууга кабыл алууга укуктуу;

9) аткаруу өндүрүшүнүн милдеттерин камсыз кылуу үчүн аткаруу өндүрүшүнүн материалдарын бир сот аткаруучудан же аймактык бөлүмдөн алат жана башка сот аткаруучуга же аймактык бөлүмгө берет;

10) белгиленген тартипте атайын класстык чендерди ыйгарат;

11) аткаруу өндүрүшүнүн тараптарынын сот аткаруучуларынын чечимдерине, аракеттерине (аракетсиздигине) даттанууларын кароону жүзөгө ашырат, жарандарды жеке кабыл алууну жүзөгө ашырат;

12) Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык башка ыйгарым укуктарды жүзөгө ашырат.

2. Башкы сот аткаруучу сот аткаруучуларга жүктөлгөн милдеттердин аткарылышы үчүн Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган жоопкерчиликти тартат.

10-берене. Областтын башкы сот аткаруучусунун ыйгарым укуктары

Областтын башкы сот аткаруучусу тиешелүү областтын аймагынын чектеринде:

1) ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын өзү башкарган аймактык башкармалыгынын ишин уюштурат жана контролдойт жана сот аткаруучуларга жүктөлгөн милдеттердин аткарылышы үчүн жеке жоопкерчилик тартат;

2) белгиленген компетенциясынын чегинде буйруктарды чыгарат, буйруктардын, усулдук сунуштамалардын, Башкы сот аткаруучунун көрсөтмөлөрүнүн жана буйруктарынын аткарылышын уюштурат;

3) мыйзамдарда белгиленген тартипте ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын